‘Stokkenspel' Met houten stokken en verbindingsstukken bouwt Marlieke een bewegende vorm in de ruimte. Door erin te bewegen, door het op te tillen of ertegen te duwen, laat ze de houten vorm steeds veranderen. Ze kijkt graag hoe de kinderen reageren op de steeds wisselende vormen, hoe ze ermee bewegen en hoe de kinderen steeds zelfverzekerder reageren op die vorm. Doordat het houten object steeds een andere vorm aanneemt, worden de kinderen aangemoedigd om constant te blijven bewegen. Speels onderzoekt ze welke vormen en ruimtes jonge kinderen uitdagen om te bewegen.

materialen

houten stokken 

zintuigen

een bewegingsspel met stokken en het oefenen van evenwicht

Hoe begin je?
Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

programma ‘Klankenspel’

In haar programma laat Ada jonge kinderen kennismaken met allerlei onverwachte geluiden, die je met je mond en je adem kunt maken, zoals klakken, blazen, sissen, piepen, zuigen en hummen. Ook ervaren ze verschillende ritmes door met hun vingers of houten stokjes te tikken: hoog boven je hoofd, op je hoofd zelf, op je buik of op je schoenen. Ada combineert de ritmes met beweging en ze gebruikt verschillende materialen en alledaagse dingen om geluiden te maken: ze is met name geïnteresseerd in het geluid en de klank van papier. Allerlei soorten papier. Ze creëert een dynamische flow waarin kinderen en pedagogisch medewerkers samen opgaan in het maken van blaasgeluiden, ritmes en beweging.

materialen

papier, blaasinstrumenten en houten stokjes

zintuigen

luisteren, bewegen  

Hoe begin je?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en al je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze of voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door spontane handelingen van kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

‘programma Luchtig’

Alexandra is danser. Ze is nieuwsgierig naar bewegingen in en van het lichaam, die we doen zonder erbij na te denken, zoals ademhalen. In haar programma neemt ze de kinderen mee in een ontdekking van de ademhaling, de lucht in je longen, de lucht die je uitblaast en de lucht, die een snipper papier laat vliegen. Samen onderzoeken ze hoe je lichaam beweegt als je in- of uitademt. Hffffff,je haalt diep adem, je buik groeit, je spant je lichaam en je strekt je uit. Dan pfffffffff, blaas je uit, je buikt trekt samen, je navel trekt naar binnen en je lichaam ontspant. De materialen maken de beweging van ademhaling zichtbaar, zoals een snipper papier, een elastiek of een elastisch roze T-shirt. Alexandra ontdekt samen met de kinderen hoe je lichaam danst met lucht.

elastiek, papier, rekbare T-shirt stof en haarkrullers

spelen met ademhalen, voelen, vormen maken met je lichaam, kijken en luisteren

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

Billy ritst de zwarte tas van zijn gitaar open en de kinderen horen een zachte fluisterende toon. De kinderen spitsen hun oren. Dan tikt hij met zijn vingertoppen op de houten klankkast en de kinderen reageren spontaan met hun stem en kleine vingerbewegingen. In zijn programma laat Billy kinderen ervaringen opdoen met de gitaar als percussie en melodisch instrument, door te voelen aan de snaren en te kloppen op de houten buik van de gitaar.

Ook verbindt Billy beweging met zijn klanken. Hij maakt zachte golvende bewegingen als de melodie golvend klinkt, sleept zijn voeten over de grond bij lage tonen of klapt ritmes: traag en zwaar of juist licht en snel. Billy koppelt de dynamiek van het spel aan bewegingen die door de kinderen worden overgenomen; omhoog, omlaag, langzaam en snel. De kinderen worden meegenomen door de ruimte, en komen net als de muziek rustig aan bij hun volgende bestemming, waar Billy de aandacht trekt met zijn zang. De kinderen, pedagogisch medewerkers en ouders gaan samen op in een moment van muzikaal spel en creatie met percussie, gitaar en beweging.

Gitaar en spiegelballen

luisteren, voelen en bewegen

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma ‘Stokstaart’

Materialen

houten stokken en verbindingsmaterialen

Zintuigen

kijken, bewegen, voelen, luisteren

Hoe begin je?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

- kinderen oefenen hun ogen en bestuderen vormen aandachtig met hun hele lichaam

- kinderen leren over het materiaal hout 

- kinderen leren verbanden te leggen tussen vorm en klank en beweging

- kinderen leren de verbinding te leggen tussen materialen, vormen en verschillende toepassingen

- kinderen oefenen een open en onderzoekende houding

- kinderen oefenen met aandachtig ergens naar kijken 

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma ‘Druppels'

Yiyi is beeldend kunstenaar. Al haar hele leven is zij gefascineerd door regen en water. En ze onderzoekt water op een hele eigen manier. Water is een materiaal dat je op allerlei manieren kunt benaderen. Hoe vallen druppels? En hoe valt 1 druppel? Hoe voelt water als je het in een zakje doet? Hoe ziet de wereld eruit als je door water kijkt? De kinderen worden uitgedaagd en uitgenodigd om water op alle manieren te benaderen.

Dagelijkse objecten, zip bag, water, pippetjes, zaklampen, handdoeken

een spel met het observeren van water, met alle zintuigen

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma Woordenspel

materialen

microfoon, beats en taal

zintuigen

luisteren, bewegen, stem,

Hoe begin je?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en al je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze of voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door spontane handelingen van kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

kinderen leren over geluid maken met de stem

kinderen oefenen met ritmes spelen en nadoen

kinderen oefenen hun oren en luisteren aandachtig

kinderen leren hun fantasie te gebruiken in geluid en ritme 

kinderen oefenen een open en onderzoekende houding 

kinderen leren over gevoelens van zichzelf en de ander  kinderen oefenen met creatieve vaardigheden

programma ‘Lichtspel’

Cathalijne vindt het mooi dat licht alles wat je ziet van kleur of sfeer kan laten veranderen: doorzichtig, glinsterend, spiegelend en diep, donker en schaduwrijk. In haar programma onderzoekt ze hoe licht voelt en hoe licht je laat voelen. Ze laat een lichtvlek in haar handpalm schijnen en het licht kleurt haar handpalm roze. Ze sluit haar vingers en verbergt het licht in haar hand. Ze opent haar vingers en laat de roze gloed in haar handpalm zien. Speels laat ze kinderen het verschijnsel licht ervaren, door te spelen met een lichtvlek in de ruimte die ze steeds van vorm laat veranderen. Ze beweegt het licht in de ruimte, schijnt ermee in handjes of op wangen en laat met het lichtje kleuren verschijnen die anders niet zichtbaar zijn. Als ze lichtvlekken maakt met water en blauwe inkt, laat ze kinderen steeds voelen, aan de lichtvlekken, aan het water, aan het glas van haar lichtprojector en aan haar handen. Zo laat ze kinderen het verschil ervaren tussen een afbeelding en het materiaal, zoals water.  De kinderen mogen tijdens het spel zelf woorden geven aan de waterige lichtvlekken waarin ze van alles zien verschijnen. ‘Dat is vuurstof, voelstof, zuurstof, vloeistof!’

Materialen

lichtprojector, andere lichtbronnen, water, inkt

Zintuigen

kijken naar het lichtspel, bewegen, voelen aan het licht en de materialen 

Hoe begin je?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

‘Fantasiesnaren’

Als Omar klopt op de buik van zijn Jarana, een mexicaans snaarinstrument, luisteren de kinderen aandachtig en verwonderd. Ze horen een zacht, bonkend geluid. De kinderen spitsen hun oren. Als hij luider klopt, reageren ze spontaan met tik en bonk geluiden. Al snel reageert hun lichaam ook. Omar neemt de kinderen mee op een onderzoek naar het geluid van de dingen. Ze tikken ritmes op speelgoed of luisteren naar het geluid van rollende ballen. Ze luisteren ook naar hun eigen geluiden. Door tegelijkertijd geluid te maken en zelf te bewegen, te tikken of te schudden, ervaren kinderen hoe je samen op kunt gaan in een beweging of een puls (maat). Doordat Omar luisteren verbindt met beweging, trekt hij de kinderen steeds verder mee in een spel van actie en reactie met beweging en geluid.

Jarana en bellen/klokkenspel

luisteren, voelen, bewegen, kijken

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten. Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker? Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma ‘Wonderletters'

Nasam schrijft in kalligrafie. Zij maakt vormen met verschillende materialen, echte letters en fantasie letters. Hoe schrijf je jouw naam in kalligrafie? Welke vormen kan je er nog meer in herkennen? Ieder kind mag meeschrijven.

materialen

een groot wit papier, gekleurde inkt, kwastjes.

zintuigen

een spel met kijken naar vormen en interpreteren van tekens

Hoe begin je?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma ‘Fluisterzachte klanken en ribbelige roetsj geluiden’

Miriam zoekt geluid, ze zoekt het overal. Luisterend naar de dingen om haar heen strijkt, roetsjt en tokkelt ze met haar vingers. Ze krast over de vloer, wrijft over de tafels, stoot een blokkentoren om en schudt speelgoed heen en weer. De kinderen luisteren verwonderd. Ze horen zachte, tikkende en ritselende geluiden. Al die geluiden kun je horen, maar soms ook zien en voelen. Als Miriam aan een elastiek plukt, kijken de kinderen nieuwsgierig naar de trilling. Samen met haar viool en verschillende materialen neemt Miriam de kinderen mee in een zintuiglijk onderzoek naar geluid, beweging en texturen. Wat voor stem krijgt een rits? Hoe voelt een fluitgeluid in je handpalm?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma 'Droomland'

Tamar is theaterdocent en theatermaker; ze heeft een programma ontwikkeld dat draait om het moment van het slapen gaan. Ieder kind krijgt een handgeverfde deken en kan zich zo helemaal inleven in het verhaal dat samen gemaakt wordt.

materialen

handgeverfde gekleurde doeken, doeken van verschillende textuur, meubels en speelgoed in de ruimte 

zintuigen

kijken, luisteren, bewegen, voelen 

Hoe begin je?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

kinderen ontdekken de verschillende zintuiglijke eigenschappen van stoffen

kinderen fantaseren en construeren met vorm en ruimte

kinderen oefenen hun ogen en kijken aandachtig

kinderen leren hun fantasie te gebruiken in vormgeving

kinderen oefenen een open onderzoekende houding 

kinderen leren over gevoelens van zichzelf en de ander 

kinderen oefenen met creatieve vaardigheden en associëren

kinderen doen zelfvertrouwen op als ze zich vrij voelen om zelf betekenissen te geven aan de fantastische vormen die ze maken.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma ‘Wonderklanken’

Als Teresa blaast op haar zilverkleurige dwarsfluit, luisteren de kinderen aandachtig en verwonderd. Ze horen een zacht, blazend geluid. De kinderen spitsen hun oren. Als ze luider speelt, reageren ze spontaan met hun stem en blaasgeluiden. Al snel reageert hun lichaam ook. Ze maken zachte golvende bewegingen met hun handen als de muziek vloeiend klinkt of ze klappen op de ritmes: traag en zwaar of juist licht en snel. Teresa neemt een aantal eenvoudige materialen mee, waarmee ze zelf muziekinstrumenten kunnen maken. Doordat Teresa luisteren verbindt met beweging, trekt ze de kinderen steeds verder mee in het spel van actie en reactie met beweging en geluid. In haar programma combineert Teresa dwarsfluit met kleine instrumenten, zang en alledaagse materialen.

Dwarsfluit, elastieken, bakjes en droge pasta

luisteren, voelen, bewegen, kijken

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

programma ‘Papierwezens’

Vita speelt met papier. In haar programma verandert ze alledaags papier in magische wezens. Vita laat de allerkleinsten door aanraking verschillende texturen van papier voelen: zacht, hard, ruw, buigzaam. Samen onderzoeken ze papieren door ernaar te luisteren: ze luisteren naar het geritsel, wrijving en scheuren van papier. Ze kijken naar verschillende papiersoorten en de kleur, transparantie of dichtheid en kijken door gaatjes in het papier. Ze combineren en lijmen verschillende papieren en verschillende kleuren en creëren papier wezentjes.

materialen

alledaagse papiersoorten, een verzendenvelop, een snipper bakpapier, een kartonnen verpakking

zintuigen

voelen, kijken en bewegen

Hoe begin je?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

kinderen fantaseren en construeren ruimtelijke vormen van papier

kinderen ervaren zelf hoe ze papier van vorm kunnen laten veranderen 

kinderen doen op een zintuiglijke manier ervaring op over vorm en textuur. kinderen oefenen met zich uitdrukken door middel van vorm.

door materialen in beweging te brengen en te vervormen, geven kinderen uit zichzelf woorden en betekenis aan hun ervaring.

kinderen oefenen hoe ze vormen kunnen manipuleren

kinderen leren hun fantasie te gebruiken in vormgeving

kinderen oefenen een open onderzoekende houding 

kinderen leren over gevoelens van zichzelf en de ander 

kinderen oefenen met creatieve vaardigheden, vormgeven en associëren

kinderen doen zelfvertrouwen op als ze zich vrij voelen om zelf te spelen en betekenissen te geven aan de fantastische vormen die ze maken.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

Webwereld

Kamila is beeldend kunstenaar en bouwt met allerlei materialen een fantasierijke wereld op; een web waar je in kan schuilen en spelen, waar je doorheen kunt bewegen. Wat hoort er wel in het web thuis en wat niet? Hoe kan je steeds weer opnieuw alles veranderen?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma 'Lichaamstaal'

Yulia en Dorota zijn beeldend kunstenaars. Zonder woorden beginnen ze met het tekenen van een stip in hun handpalm, dan langzaam een witte lijn op hun arm. Zo bouwen ze met kleurpotloden interacties, waarbij ze kinderen speels, zonder woorden, aanmoedigen om lijnen en stippen te tekenen op zichzelf en op elkaar. Er ontstaan zintuiglijke interacties, waarbij de kleuren en lijnen een taal tussen de kinderen wordt.

kleurpotloden, het lichaam

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en al je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze of voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door spontane handelingen van kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma ‘Vlekkenverhaal’

Veniamin is schilder. Hij maakt vlekken. Hij kijkt graag naar de vlekken en hij fantaseert welke dieren hij erin kan ontdekken: een lieveheersbeestje, een slak, een krokodil. Hij combineert vlekken maken met tekenen, taal en fantasiespel. Waterige inktvlekken worden dieren in een spel, waarin hij samen met de kinderen een fantastisch verhaal bedenkt. Samen gaan ze op reis in het verhaal dat ze bedenken. Ze kijken door een ‘dichterbijkijker’ naar een verdwijntruc en in de inktvlekken zien ze een huppelend paard met 3 oren en 3 ogen op haar rug en op haar hoofd.

een groot wit papier, gekleurde inkt, kwastjes en waterspuit.

een spel met kijken naar vlekken, met je hele lichaam tekenen en bewegen.

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

Programma: 'Kriebelige krassen, draaiende lijnen en stuiterende stippen

Andres is een tekenaar. Hij vindt het mooi hoe een eenvoudige lijn een fantasiewereld kan aanwakkeren en gebruikt zijn lichaam als een instrument om te tekenen. Met stokjes, linten, handschoenen en viltstiften, die je aan je lichaam vast kunt maken, maakt hij zijn eigen instrumenten om mee te tekenen. Als de kinderen ermee bewegen, laten de instrumenten lijnen en sporen achter. 

Beweeglijk en speels maakt Andres de kinderen nieuwsgierig naar het onderzoeken van de lijnen en sporen. Wat zie je als je een slome, langzame beweging maakt met je vinger? Hoe ziet een snelle zigzagbeweging met je elleboog eruit? Welke sporen maak je glijdend, stuiterend of schuddend? De kinderen kijken naar de lijnen en fantaseren over de figuren en verhalen, die ze samen ontdekken op het papier. Daarna scheuren ze het in snippers en laten ze de tekening weer verdwijnen, om ruimte te maken voor nieuwe sporen en fantastische betekenissen. 

In zijn programma onderzoekt Andres samen met de kinderen beweging, expressie middels beweging en de zintuiglijke eigenschappen van papier. Hoe het klinkt, voelt, beweegt en vervormt.

stokjes en tekeninstrumenten

een spel met bewegen, met je hele lichaam tekenen, sporen maken en aandachtig kijken naar de sporen van je beweging.

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma Kleintjekunst

De kunstenaar brengt een zintuiglijk spel met materialen tot leven en wekt daarmee de nieuwsgierigheid van de kinderen. Hij of zij communiceert veelal met lichaamstaal, geluid, mimiek en beelden. De meegenomen materialen nemen in interactie met de kunstenaar allerlei vormen aan en maken verschillende geluiden. Kinderen krijgen de ruimte om vanuit hun fantasie te associëren en verschillende betekenissen te onderzoeken.

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

programma ‘Blaasgeluiden’

Als Tallulah blaast op haar goudkleurige saxofoon, luisteren de kinderen aandachtig en verwonderd. Ze horen een zacht, blazend geluid. De kinderen spitsen hun oren. Als ze luider speelt, reageren ze spontaan met blaasgeluiden. Al snel reageert hun lichaam ook. Ze maken zachte golvende bewegingen met hun handen als de muziek vloeiend klinkt of ze bewegen zich traag en zwaar over de grond als ze luisteren naar lage tonen. Om kinderen te laten spelen met blaasgeluiden, neemt Tallulah lichte materialen mee, zoals veren, die in beweging komen, als je er tegenaan blaast. Nieuwsgierig en speels oefenen ze met blaasgeluiden. Door tegelijkertijd de saxofoon te horen en zelf te bewegen, ervaren kinderen hoe je samen op kunt gaan in een beweging of een puls (maat). Doordat Tallulah luisteren verbindt met beweging, trekt ze de kinderen steeds verder mee in het spel van actie en reactie met beweging en geluid.

saxofoon, je lichaam en lichte veertjes.

luisteren, voelen en bewegen.

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters)

programma ‘Slepende geluiden en tokkeltonen’

gitaar

luisteren, voelen en bewegen

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma ‘Kleispel’

klei, water, sponsjes, houten instrumenten.

een spel met bewegen, voelen en kijken.

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

‘Fantasiedieren’

In haar programma verandert Nina zichzelf steeds in een ander dromerig wezen: een grote, zilveren glinsterende vorm, een hertachtig dier of een witte vogel. Ze verstopt zichzelf of bedekt zichzelf met franjes, kwastjes en lagen knisperende, kreukelige of juist soepele, rekbare stof. Door heel langzaam te bewegen, verandert ze voor het oog van de kinderen van vorm. Door te spelen met transparante, lichte en glinsterende stoffen, verstilde beweging en knisperende geluiden, speelt Nina met de aandacht van de kinderen. In haar programma worden de kinderen aangemoedigd om te fantaseren en hun eigen betekenis te geven aan de fantasiedieren die Nina tevoorschijn tovert. Daarna mogen de kinderen zichzelf met materialen bekleden en ontstaat er een sfeer van verhullen, onthullen, wapperen en toedekken. Langzaam veranderen de kinderen in hun eigen droomwezens, als ze bedekt en gemaskerd door de ruimte bewegen en zachte knisperende geluiden maken. 

zilveren folie, laken, franje, kwastjes, lichte transparante stof, zilveren slierten stof, rinkelende metalen buisjes

een spel met jezelf bedekken met stof, vormen maken en bewegen met je lichaam, kijken en luisteren naar elkaar

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

Programma Sprong en Draai

je lichaam en je fantasie.

een spel met verschillende manieren van bewegen.

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

programma ‘Kriebelige krassen en langzame lijnen’

Maya combineert het spelen op haar viola (altviool) met beweging. Ze danst met haar instrument. In haar programma moedigt ze kinderen aan om met hun lichaam te ‘luisteren’. Samen bewegen ze op de muziek en met hun lichaam volgen ze de melodie: hoog of laag. Hun voeten maken kriebelige bewegingen, als de melodie onrustig en drukker wordt. En hun armen slepen uitgerekt over de grond als ze langzame tonen horen. Door daarna tekenen te combineren met luisteren naar muziek, ervaren kinderen de relatie tussen klank, beweging en beelden. Terwijl Maya op haar viola speelt, tekenen ze kriebelige krassen of lange lijnen. 

Materialen

viola, grote rol papier, kleurpotloden

Zintuigen

kijken, luisteren, bewegen, voelen 

Hoe begin je?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

kinderen leren over de klank van snaarinstrumenten

kinderen oefenen hun oren, ze luisteren aandachtig 

kinderen leren hun fantasie te gebruiken in geluid en ritme

kinderen oefenen een open onderzoekende houding 

kinderen leren over gevoelens van zichzelf en de ander 

kinderen oefenen met creatieve vaardigheden

kinderen leren de verbinding tussen luisteren, bewegen en tekenen.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma ‘Handgebaar’
Collin is mimespeler. Hij speelt met de fantasie, lichaamstaal en beweging. Met gebaren en een kreukelig bruin boterhamzakje laat hij allerlei onzichtbare lichte en zware fantasie voorwerpen door de ruimte bewegen: een pluisje, een stuiterend balletje of een loeizwaar object. Hij neemt de kinderen mee in een spel en samen vangen ze pluisjes in de lucht, maken ze een kreukelige prop van papier en slepen ze een loeizwaar voorwerp door de ruimte. Hij laat de kinderen ervaren dat je met je lichaam zonder woorden iets kunt vertellen. Wat vertel je met je armen, strak over elkaar, met een kaarsrechte rug of een slepend loopje? Iedere manier van bewegen heeft een betekenis. Je kunt je lichaam gebruiken om een gevoel, je fantasie of een betekenis te onderzoeken en over te dragen. Met mime creëert Collin verhalen, die de fantasie van kinderen opwekken en hij laat de kinderen speels ervaren dat je met lichaamstaal alles kunt laten ontstaan.

materialen

bruin papieren zakje, je lichaam, je fantasie 

zintuigen

kijken, luisteren, bewegen, voelen 

Hoe begin je?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

kinderen ontdekken de relatie tussen lichaamstaal, fantasie en bewegen.
kinderen experimenteren met duwen, vangen, gooien, trekken, tillen.
kinderen oefenen met lichaamstaal, lichaamshouding en gebaren.
kinderen oefen met jezelf uitdrukken zonder woorden.
kinderen experimenteren met lichaamshouding: rechtop/gebogen, snel/langzaam, rechte bewegingen/ronde bewegingen, hoog/laag.
kinderen oefenen met het ‘lezen’ van lichaamstaal
(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma ‘Wonderklanken’

Felicity is muzikant. Als ze blaast op haar zilverkleurige trompet, luisteren de kinderen aandachtig en verwonderd en spitsen ze hun oren. Ze maken zachte golvende bewegingen met hun handen, als de muziek vloeiend klinkt of ze klappen ritmes: traag en zwaar of juist licht en snel. Felicity neemt een aantal eenvoudige materialen mee, zoals droge pasta en elastieken, waarmee ze samen muziekinstrumenten kunnen maken. Ze tikken ritmes op de bakjes met hun pastavingers en ze plukken met de gekleurde elastieken. Ze luisteren nu ook naar hun eigen stampgeluiden. Door tegelijkertijd de trompet te horen en zelf te bewegen, te tikken en te schudden, ervaren kinderen hoe je samen op kunt gaan in een beweging of een puls (maat). Doordat Felicity luisteren verbindt aan beweging, trekt ze de kinderen steeds verder mee in het spel van actie en reactie met beweging en geluid. In haar programma combineert Felicity trompet met kleine percussie instrumenten, zang en alledaagse materialen. 

Programma 'Kleurvormen'

Kanna is schilder. Kanna werkt met verf, vlekken en water. Met waterige verf creëert ze dromerige beelden, waarin kinderen hun eigen verhalen kunnen ontdekken. Kanna voegt allerlei kleuren toe en door samen te spelen en onderzoeken, ontstaan er steeds nieuwe beelden. 

Water, verf, sponsjes

een spel met het observeren van water en kleuren, met alle zintuigen en je hele lichaam

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten. Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker? Begeleid de kinderen met al je aandacht en je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze, voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties.

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)

programma ‘Ritme spel’

Als Leonardo klopt op de buik van zijn trommel, luisteren de kinderen aandachtig en verwonderd. Ze horen een zacht, bonkend geluid. De kinderen spitsen hun oren. Door te spelen met ritme en geluid wekt Leonardo de nieuwsgierigheid van de kinderen op en laat hen ritmes op verschillende manieren ervaren. Met verschillende percussie-instrumenten laat hij de kinderen luisteren naar geluiden en ritmes, die ze nog nooit hebben gehoord. Vervolgens wordt de verbinding naar het lichaam gelegd en moedigt hij ze aan om hoog en laag of snel of langzaam te bewegen door zijn eigen muzikale ritme af te wisselen. Door de verschillende ritmes te combineren met beweging, raken kinderen in een gezamenlijke dynamiek. Leonardo reageert vervolgens weer op de ritmes en het spel van de kinderen en beweegt door de groep, door hun spontane ritmes na te bootsen, te versnellen of te herhalen. Zo spreken ze samen een taal van ritme.

materialen

percussie-instrumenten

zintuigen

luisteren, bewegen, voelen  

Hoe begin je?

Maak zoveel mogelijk ruimte in het lokaal. De kinderen mogen in een halve cirkel op de grond zitten.

Wat is jouw rol als pedagogisch medewerker?

Begeleid de kinderen met al je aandacht en al je zintuigen. Wat zie je gebeuren bij de kinderen? Wat horen ze of voelen ze? Welke geluiden maken ze? Hoe bewegen ze? Wat zeggen ze? Probeer zelf geen woorden te geven, kijk goed en reageer het liefste non-verbaal, door spontane handelingen van kinderen te spiegelen of woorden te geven aan je observaties. 

Wat kinderen leren 

(SLO doelen kunstzinnige oriëntatie voor peuters en kleuters)